Het verhaal

We  proberen je een inkijkje te geven binnen de lokale media met name de lokale radio.
We willen je vertellen hoe Ideaal FM is ontstaan. 

We hebben het over de regio WestFriesland.
Het verhaal achter Ideaal FM is er een van diverse lokale radio stations in Nederland.
Maar niet elk radiostation werd zo professioneel en populair, waarom werkte dit bij Ideaal FM wel?

Eerst moet ik jullie vertellen hoe het radio aanbod er ten tijde van de start van Radio Ideaal er uitzag.
In de jaren zestig hadden we officieel alleen Hilversum  1 en Hilversum 2, halverwege de jaren zestig kwam daar Hilversum 3 bij.

Daarnaast begon in 1959 radio Veronica  vanaf een zendschip vanaf de Noordzee met uitzendingen.
Men noemde Veronica een piraat maar was dat in de zin der wet niet.
Ze opereerde van 1959 tot augustus 1974 vanuit internationale wateren en onder buitenlandse vlag en viel dus buiten de Nederlandse wet.

Na een bezoek aan Amerikaanse radiostations door de programmaleider van Veronica werden  vanaf 1965 programma’s pas uitgezonden volgens Amerikaans principe.
Een van deze elementen was het horizontaal programmeren.
Elke dag op dezelfde tijd de zelfde presentator, iets wat in het verzuilde bestel van Hilversum totaal niet aan de orde was.
Ook de Hitparade was een nieuw fenomeen uit Amerika en werd in Nederland door Veronica geïntroduceerd.
Het fenomeen Diskjockey ontstond. Jongeren stemden massaal af op de zender vanaf zee.

Dit was een doorn in het oog van de Nederlandse regering maar de zee zender was zo populair dat de regering niet durfde in te grijpen.
Harrie van Doorn van de PPR(Politieke Partij Radicalen) en de minister van CRM(Cultuur Recreatie en Maatschappelijk werk) durfde dit wel en dat resulteerde uiteindelijk in het verdwijnen van de zee-zender op 31 augustus 1974.

In 1965 opende de Publieke omroep al de aanval op de radiostations vanaf zee door zelf een popstation in stelling te brengen, Hilversum 3.
Tussen 1965, de start van Hilversum 3 tot 1974 het einde van de zee-zenders is de opzet van Hilversum om de populariteit van zenders op zee te doorbreken niet gelukt.
Tot op de dag van het verdwijnen van de zenders op zee waren deze razend populair. Hilversum 3 is nooit erg populair geweest.
Ook niet toen zij de enige zender in Nederland was en nog enigszins populaire muziek uitzond.

Nederland was gewend geraakt aan wat men noemt horizontale programmering.
Elke dag op hetzelfde tijdstip de zelfde diskjockey.
Daardoor kan de luisteraar zich beter identificeren met het radiostation en de presentator. (diskjockey)

Dit lukte niet met Hilversum 3. Een zender waar je op maandag de AVRO, op dinsdag de VARA. Woensdag de KRO hebt is de eenheid ver te zoeken.
Bovendien verschilden de meningen tussen de verschillende omroepen over wat nu popmuziek was.
Zo kon het zijn dat de VARA op dinsdag metal draaide en de EO op vrijdag de muzikale fruitmand uitzond. Een christelijk verzoekplaten programma.

Ik zelf heb mij altijd hogelijk verbaasd over de programmering in de jaren zeventig op de vrijdag op Hilversum 3.
Na het christelijke verzoekplaten programma “de muzikale fruitmand” van de Evangelische omroep was de VPRO geprogrammeerd, twee omroepen die lijnrecht tegenover elkaar stonden.
Werd de afkondiging bij de EO gedaan in de trant van “wij danken u voor het luisteren en wensen u veel zegen van de Heer voor de komende week” waarna na het tijdsein en het nieuws de VPRO het nieuwe uur opende met de uitgesproken unieke stem van Cor Galis “is het godverdomme nu uit met die kutmuziek.

Bij de publieke omroep hebben ze altijd een vreemd idee gehad over de pluriformiteit en het programmeren van haar programma’s.
De populairste dag op Hilversum 3 was de TROS donderdag.
Deze omroep benaderde de stijl van de zee zenders.

De TROS zond programma’s uit ook naar  Amerikaanse voorbeeld.
Bovendien zaten daar toen een aantal diskjockeys die vanaf zee kwamen. Tom Mulder, Ferry Maat, Gerard de Vries en Ad Roland.

Doordat er geen echt Nederlands popstation meer was begin jaren tachtig  in Nederland begon in Amsterdam een aantal jongeren het zelf maar eens te proberen.
Deze voorzagen kennelijk in een behoefte want deze stations waren binnen no-time razend populair.

Deze landpiraten werkten in de illegaliteit maar brachten horizontaal geprogrammeerde programma’s en veel lokaal nieuws.
Radio geheel naar het voorbeeld van de voormalige zee-zenders gefinancierd  door reclame van lokale ondernemers en op de lokaliteit gericht.
In feite had Nederland op dat moment commerciële lokale radio.
De eerste stations begonnen in de grote steden maar het fenomeen breide zich langzaam uit naar de landelijke gebieden.
In iedere zich zelf respecterende plaats had men een illegale vrije zender die zichzelf financieel overeind hield doormiddel van reclameboodschappen.
Veel van de landpiraten zonden 24 uur per dag en 7 dagen per week uit. Op dat moment had de Nederlands regering kunnen besluiten om deze stations simpelweg te legaliseren.
Dat had ze een hoop werk en geld bespaart. Iets wat toen met name door de VVD werd voorgesteld.

De radiocontroledienst(RCD) van de toenmalige PTT, de voorloper van het AT (Agentschap Telecom),  was belast met de opsporing van deze landpiraten.
De publieke omroepen klaagden dat de landpiraten veel luisteraars bij hun weg haalden.
Dus was het er bij de traditionele omroepen alles aan gelegen om de landpiraten het zwijgen op te leggen.
De argumenten die de omroepen gebruikte waren storing op het luchtverkeer en een tekort aan frequenties in Nederland.
Men ging er van overheidswege dan ook volop in om de landpiraten het zwijgen op te leggen. In het begin van zo’n dergelijke actie werd een landpiraat door de RCD uitgepeild.
Als deze was gelokaliseerd werd er vervolgens een inval gedaan en werd de zender in beslag genomen.

De landpiraten maakten zich over de financiën niet veel zorgen.
Adverteerders stonden in de rij om met hun commercial op de zender te mogen.
Dat hield in dat de inkomsten hoog waren.

In Enkhuizen had men de Enkhuizer Radio Omroep Stichting (EROS).
Later de VRE de Vrije Radio Enkhuizen. Radio De Vest en nog een paar kleine zenders.
Deze jongens zonden ook op de zaterdag uit. Deze landpiraten verdwenen op een gegeven moment.
Het is heel intensief om een radiostation te runnen. Om steeds je uitzendingen te kunnen continueren. De medewerkers zijn allemaal vrijwilligers.

Korte tijd later ontpopte zich een nieuw fenomeen in de Westfriese ether.
Er werd op de dinsdagavond, woensdagavond en donderdagavond op vaste tijden een programma uitgezonden door drie verschillende diskjockeys onder één stations naam.
Elk van deze jongens nam een avond voor zijn rekening en zond uit op dezelfde frequentie.
Deze jongens hadden ieder hun eigen studio waar vanuit zij de programma’s uitzonden.
Dat was het begin van Beach-Radio. De uitzendingen klonken erg professioneel. En werden in zeer korte tijd heel populair.

Op een gegeven moment staken de diverse mensen van Beach Radio de koppen bij elkaar en daaruit ontstond Radio Ideaal.

In het begin van het station waren de uitzendingen alleen bedoeld voor de Haringstad (Enkhuizen).
Later waren de uitzendingen bijna in heel Noord Holland te ontvangen

IDEAAL FM werd strak gestuurd door Jan van Hulten.
De eerste keer dat ik de studio’s mocht betreden viel mijn mond open van verbazing.
De studio’s waren zo  professioneel.

De eerste uitzendingen waren op zaterdag en zondag.
Later werden ze uitgebreid met de vrijdag en maandag om tenslotte 24 uur per dag 7 dagen per week uit te zenden.

Het station had voor die tijd ook professioneel ingezongen jingles.
Deze werden gemaakt door de regionale band RADAVIQUE uit Enkhuizen. Die jongens hadden een opname studio in Andijk.
Hun werd gevraagd of zij de jingles wilden maken. Dat hebben ze met alle plezier gedaan.

De uitzendingen werden op band opgenomen en later uitgezonden. De uitzendingen werden niet op dezelfde plaats verricht als waar de studio’s waren.
Dit was omdat bij een eventuele inval van de RCD alle apparatuur die voor uitzending werd gebruikt in beslag kon worden genomen.
Op een bepaalt moment ontdekte iemand van de techniek dat je het signaal vanuit de studio middels een hoog frequent signaal (Gigahertz) naar het punt kon sturen waar de zender zich bevond.. Dit signaal kon in die tijd, begin jaren tachtig, nog niet door de apparatuur van de RDC uitgepeild worden.

Idealisme en passie wint het altijd van een volgzame opdracht. Deze ontdekking bracht met zich mee dat vanaf die tijd de uitzendingen live verzorgt werden.
Vanaf dat moment was er ook interactie met de luisteraar. Men kon bellen met de studio voor het aanvragen van plaatjes maar ook meedoen aan radio spelletjes. Verkeersinformatie kon actueel worden doorgegeven. De diskjockey die het programma overnam van de diskjockey die voor hem het programma verzorgde kon inspelen op zijn voorganger waardoor de programma’s veel levendiger werden. Dit kwam ook ten goede van de eenheid en saamhorigheid binnen de organisatie.

De stads en streekagenda was een rubriek die op het half uur werd uitgezonden met nieuws uit de regio.
Deze berichten werden door twee lieftallige dames ingesproken.
De reclames werden zeer professioneel  door een vaste ploeg in eigen huis gemaakt.

Ideaal radio werd steeds populairder. Niet alleen in de eerste plaats bij de luisteraars maar ook bij de adverteerders. Op een gegeven moment moest de organisatie een wachtlijst hanteren omdat anders programma’s teveel reclame zouden bevatten. Dat adverteerders in de wachtrij moesten aansluiten om te mogen adverteren op radio ideaal bracht met zich mee dat de prijzen aangepast konden worden.
Hierdoor werd er goed geld verdiend en kon de organisatie zich een nieuw jingle pakket veroorloven. Er werd contact gezocht met de leider op het gebied van jingles TOP FORMAT in Haarlem.

TOP FORMAT maakte indertijd ook de jingles voor de TROS en VERONICA. Dit nieuwe jingle-pakket resulteerde in een nieuwe naam voor het station en een zeer professioneel jingle pakket van zo’n vierentwintig zeer professioneel gezongen jingles. Met muziek en  a capella. De nieuwe naam werd IDEAAL FM de golflengte werd gezongen, VIJF EN NEGENTIG VIER,  en het station kreeg een nieuw statement dat is een vaste kreet van wat het station beoogt te brengen. Dit om duidelijk te zijn naar je luisteraars en adverteerders.

Het statement was “MUZIEKPLEZIER OP VIJF EN NEGENTIG VIER ”. De populariteit steeg en adverteerders bleven in grote getale komen. Ik weet niet helemaal zeker wat het jinglepakket heeft gekost. Er werd in de wandelgangen een bedrag genoemd van om en nabij de fl. 15000.00 gulden. De directie heeft zich daar nooit over uitgelaten.
Ik weet wel dat het de beste investering was ooit in het station.

IDEAAL FM bleef groeien. Er werden niet alleen vanuit de studio programma’s gemaakt. We gingen naar buiten. IDEAAL FM komt naar je toe.

Met de mobile studio bezochten we diverse evenementen in de regio waarvan we ook verslag deden op de radio zoals de wielerronde De Drieban tour en het stoomfestival in Medemblik.

De Ideaal organisatie had een stichting opgericht met de bedoeling om alles wat volgens de wet mogelijk was dit ook volgens de wet te doen. Hiermee wilde de stichting haar goede wil tonen richting de overheid. Niet omdat we illegaal wilde zijn maar omdat als we lokale radio wilde maken we tot de illegaliteit werden gedwongen. Wij waren bezig met iets wat in veel landen tot de normaalste zaak van de wereld werd gerekend namelijk lokale commerciële radio. Dit was in Nederland nog steeds niet wettelijk geregeld. Niet omdat lokale commerciële radio zo erg is maar omdat als er lokale commerciële omroepen zouden worden toegelaten dit luisteraars en inkomsten bij de publieke omroepen zou weghalen. Dus was het aan hen gelegen om alle denkbare middelen in te zetten om dit tegen te gaan. 
Niet alleen de publieke omroepen maar ook de schrijvende media vreesde inkomstenderving.

De directie van de ideaal organisatie is naar de kamer van Koophandel gestapt en gevraagd naar de mogelijkheden van legalisering. Het opzetten van een stichting was niet moeilijk je moet alleen een doelstelling hebben.
De doelstelling werd ter plekke bedacht en luide…  “ DE VERSPREIDING VAN DE POPULAIRE MUZIEK IN DE REGIO IN DE MEEST BREEDSTE ZIN VAN HET WOORD”. De stichting kreeg een BTW nummer en betaalde vanaf dat moment BUMA STEMRA.
De belasting voor componisten en muziekuitvoerders. Wij maakten muziekbanden voor openbare en horeca gelegenheden. Hoe het kwam dat deze banden ook op radio ideaal te beluisteren waren wist niemand maar voor de stichting was het een welkome aanvulling.

De stichting betaalde haar afdracht aan belastingen. De overheid (belastingen, BUMA STEMRA en BTW) zagen de stichting sound around ook als een legale instelling en incasseerden netjes deze gelden.

Tot die laatste dag op 24 oktober 1985 het drama zich voltrok. Na een  maanden lange zoektocht door de Radio Controle Dienst werd Ideaal FM uit de lucht gehaald.

Dit keer niet alleen de zender zoals al zo vaak was gebeurt. Maar er werd een inval gedaan in het gebouw waar de studio’s zich bevonden. Dit was voor Ideaal FM de genadeklap voor haar voortbestaan. Alles werd in beslag genomen. De volledige twee studio’s inclusief apparatuur, meer dan 15000 singles en zo’n 2000 LP’s. de trieste aanblik van het leeggehaalde  studiocomplex doet nog pijn als ik eraan terugdenk. Buiten stonden medewerkers met tranen in hun ogen te kijken hoe het hele Ideaal bezit in een aantal politie busjes werd gedragen.

Er was eens een persoon die zei “ Idealisme is een wapen waar niet tegen te vechten valt” en zo is het want Ideaal FM is terug. Legaal op het world wide web. en DAB+
Wil je ons beluisteren, dat kan natuurlijk. Proef de sfeer van toen op Ideaal.fm met de lekkerste muziekvariatie online.